Je arm niet meer durven heffen – hoe bewegingsangst je herstel belemmert
Je hebt schouderpijn en merkt dat je bepaalde bewegingen automatisch vermijdt. Je tilt je arm niet meer boven je hoofd, durft niet meer te reiken naar een plank of af te zetten tijdens het sporten. Niet omdat het fysiek onmogelijk is, maar omdat je lichaam protesteert – of je hoofd zegt: “Pas op, straks gaat het mis.”
In deze blog leg ik uit hoe bewegingsangst bij schouderklachten ontstaat, wat het met je herstel doet, en hoe je het op een veilige en effectieve manier kunt doorbreken.
Waarom we bang worden om te bewegen
Pijn is een beschermingsmechanisme. Als je een keer een felle pijnprikkel voelt bij het heffen van je arm, leer je: “Die beweging is gevaarlijk.” Je brein koppelt die ervaring aan dreiging, ook als er geen weefselschade is.
Dat heet conditionering: je lichaam herinnert zich pijn en anticipeert daarop door beweging te vermijden. Zeker als de pijn langere tijd aanhoudt, versterkt dit patroon zich vanzelf.
Wat is bewegingsangst?
Bewegingsangst – ook wel kinesiofobie genoemd – betekent dat je bang bent dat bewegen schade veroorzaakt of de pijn erger maakt. Dit zie je vaak bij:
- Langdurige of terugkerende schouderklachten
- Klachten zonder duidelijke diagnose of beeldvorming
- Mensen die eerder te horen kregen dat iets “kapot” is
- Patiënten met negatieve eerdere behandelervaringen
Veelvoorkomende gedachten zijn:
- “Als ik mijn arm optil, gaat het scheuren.”
- “Ik voel iets knappen, dus dat moet ik vermijden.”
- “Bewegen voelt niet veilig – ik wacht tot het over is.”
Maar deze gedachten – hoe logisch ze ook voelen – houden vaak juist het probleem in stand.
Hoe beïnvloedt bewegingsangst je herstel?
1. Je beweegt minder
En daardoor verlies je kracht, coördinatie en controle. Spieren worden zwakker, pezen minder belastbaar. Dit maakt je gevoeliger voor overbelasting bij gewone bewegingen.
2. Je bevestigt de dreiging
Door beweging te vermijden, vertel je je brein telkens: “Deze beweging is gevaarlijk.” Het zenuwstelsel blijft daardoor alert en overgevoelig, wat pijn versterkt.
3. Je ontwikkelt een afwijkend bewegingspatroon
Je gaat compenseren: je beweegt met je nek, rug of andere schouder, in plaats van de juiste spieren in te schakelen. Daardoor raakt je motoriek uit balans.
Herken jij bewegingsangst?
Typische signalen zijn:
- Je denkt vaak na over bewegingen vóór je ze uitvoert
- Je gebruikt je andere arm meer
- Je vermijdt sporten of dagelijkse handelingen (tillen, reiken, afwassen)
- Je bent gespannen bij bewegen, zelfs als de pijn meevalt
- Je vertrouwt je schouder niet meer
Wat helpt om weer te durven bewegen?
1. Inzicht in pijnmechanismen
Begrijpen dat pijn niet altijd schade betekent, helpt om beweging weer als veilig te ervaren. Uitleg over het zenuwstelsel, sensitisatie en herstel helpt je controle terug te krijgen.
“Pijn betekent niet dat je iets stuk maakt. Het betekent dat je zenuwstelsel waarschuwt – en die gevoeligheid kun je beïnvloeden.”
2. Bewegen binnen je comfortzone
Start met bewegingen die je durft, ook al zijn ze klein. Vanuit die veilige basis bouw je langzaam uit. Het doel is niet meteen kracht opbouwen, maar vertrouwen herstellen.
3. Progressieve oefenvormen
In plaats van ineens een hele beweging uit te voeren, kun je deze opbreken in kleine, beheersbare stappen. Zo geef je het lichaam (en het brein) ruimte om te wennen.
4. Focus op wat wél lukt
In plaats van fixeren op pijn of beperking, kijk je naar succeservaringen. Elke herhaalde, pijnarme of pijnvrije beweging is een signaal aan je zenuwstelsel dat het veilig is.
Wat je beter kunt vermijden
- Afwachten tot je pijnvrij bent voor je weer beweegt
- Oefeningen forceren in de hoop “door de pijn heen te gaan”
- Alleen passieve behandelingen volgen (zoals massage of dry needling) zonder zelf te oefenen
- Versterkende woorden als “kapot”, “versleten” of “gevaarlijk” geloven zonder context
Herstel = vertrouwen + beweging
Herstel van schouderklachten draait niet alleen om spieren en pezen. Het draait ook om gedrag, overtuigingen en perceptie van veiligheid. Als je leert dat je mag en kunt bewegen – ook met lichte pijn – open je de deur naar duurzaam herstel.
Conclusie
Je arm niet durven heffen is geen zwakte, maar een logisch gevolg van pijn, onzekerheid en beschermend gedrag. Gelukkig is dat patroon te doorbreken – met uitleg, veilige beweging en oefenvormen die passen bij jouw niveau.
Wil je weer vertrouwen krijgen in je schouder?
In mijn programma leer je:
- Wat bewegingsangst is en hoe je het herkent
- Hoe je op een veilige manier je schouder weer in beweging krijgt
- Hoe je zelf controle terugwint, zonder afhankelijk te zijn van behandelingen
Bronnen
- Vlaeyen, J.W.S. & Linton, S.J. (2000). Fear-avoidance and its consequences in chronic musculoskeletal pain. Pain.
- Louw, A., et al. (2011). Pain neuroscience education: a review of the literature. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation.
- Lewis, J. (2016). Rotator cuff related shoulder pain. British Journal of Sports Medicine.
- KNGF-richtlijn Schouderklachten (2022)
